KOZLUÇAY SÖZLÜĞÜ
Isparta ili, Yalvaç ilçesine bağlı Kozluçay'a ait Derleme Sözlüğü
Ganayaklı
Kadınlara atfen eza cefa görmüş, çile çekmiş zor durumda kalmış kişileri ifade eder. Gönderen : Bay Mubariz
Goma
Çabuk, haydi git yap gibi (vakit geçirmeksizin) harekete geçirmeye yönelik başlatma sözü. Örn. "Goma sende git onla" Gönderen : Bay Mubariz
Gıynaşık
hafif aralıklı Gönderen : Htc
Guh
Kadınların komşuya sesleniş, sesini duyurma nidası ( Âşa abaa, guuuhh âşa aba )
Garık
Sebze meyve ekip dikme ve sulama düzeni için toprağa açılan ark, mandal. (Üç garık domates, iki de badılcan diktim)
Gari
Gayri. Bundan sonra v.b anlamlarda kullanılır. ( Gari sende az ıra(h)at dur.)
Goruk
Yeni yetişmekte olan, olgunlaşmamış, tazeliği üstünde, ham. (Tektük alaca düşmüş amma bu üzümler daha goruk)
Gömbe
Mayalı ya da mayasız, yağlı ya da yağsız olarak yapılan bir çeşit kül pidesi.
Gocalemet
Koskocaman, büsbüyük.
Gosan
Oysaki, hâlbuki ifadeleri için kullanılır. ( Goosan bende seni gittin sandım) 'n' harfi nazal olarak seslendirilir. Gönderen : Bay Mubariz
Gıliz
Sıska, zayıf, çelimsiz Gönderen : Bay Mubariz
Gırtavlamak
Bir şey için bir yerde durmak, birini kollamak Gönderen : Bay Mubariz
Galle
1-Bulgurlu Domates yemeği. 2- Yahni türü Gönderen : Bay Mubariz
Gancırık
Tahteravalli. İki ucuna birer kişi oturup karşılıklı olarak havada yükselip inerek eğlenmeyi sağlayan çocuk oyunu
Ganere
Doymak bilmeyen, çok yiyen insan ve hayvan için kullanılır. (Nindi dime bana hay yamız. O ganere köpek orda burda siflenip duru. işden gaçar emme boğaz oldu muydu yeri göyü yutar)
Gatliyen
Kat'iyyen. Hiçbir zaman, Asla.
Göpçük
Köşe, kıyı, dip, taban. (Çuval, cep, oda, tarla vb. şeyler için kullanılır) - Çocuğum oyuncağın çelen dibindeki göpcüğe düştü. Gönderen : Bay Mubariz
Gidişmek
Güveydaşı
Keriş caminin olduğu yer. (Osman bu gün damadın elinden horozu ben gaptım. akşama doru gız bunarında yiyelim mi?) Gönderen : Bay Mubariz
Goflak
İçi geçmiş, çürümüş odun. Gönderen : Bay Mubariz
Gapız
Kozluçay'ın Güneydoğu tarafında yer almakta olup Aşağı Gapız bölgesi Kanyonvari, Yukarı Gapız bölgesinin ise yayla olduğu bölgedir. (Bugün orman dikiminde yukarı gapızdaydık emmi) Gönderen : Bay Mubariz
Gelegermi
Isparta ili, Yalvaç ilçesine bağlı Kozluçay'ın eski adı. Türklerin Anadolu topraklarına ayak bastığı Malazgirt Savaşı yıllarında (M.S 1071) Bizans İmparatorluğu hâkimiyetinde olan ve Bizans için stratejik bir öneme sahip olan bu yerleşkenin ismi Dakai/Dokeia olup o dönemde bu yerleşkede aynı isimde bir kale bulunmaktadır. Bizans İmparatoru 1. Manuel Komnenos ve Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan komutasındaki iki ordunun karşılaştığı (M.S. 1176) Miryokefalon Savaşı'nı Selçuklu Devletinin kazanmasından sonra bu bölgenin Türk hâkimiyetine geçmesi ile birlikte bu yerleşkeye (o dönemde Selçuklu devletinin resmi dili olan) Farsça kökenli Gele(i) : قلعه (Kale) / ve Germ-i : گرم (Ilık-Sıcak/lık) kelimelerinden oluşan Gelegermi ismi verilmiştir. (Halen daha bu yerleşkede Kış aylarının en karlı zamanlarında dahi ılık kalan, kar tutmayan bir bölge bulunmaktadır. Bu da Gelegermi isminin ılıman özelliğinden ileri geldiğini doğrular niteliktedir.) Osmanlı döneminde ise Kozluca Yörükanı buraya iskân edilmiş, iskândan sonra Gelegermi ismi 1490 yılına kadar kullanılmaya devam etmiştir. Osmanlı 186 Şer'iyye Sicil Kaydına göre 1490 yılında Kozyaka olarak yeniden isimlendirilmiş ise de, bu kullanım sınırlı kalmış olup Tahrir defteri, Temettuat Defteri gibi bazı resmi kayıtlarda yerleşke ismi Gelegermi olarak kullanılmaya devam etmiştir. Cumhuriyet Döneminde ise Gelegermi ismi 1972 yılına kadar kullanılmış olup 1972 yılında İdare tasvibi ile yerleşkeye Belediye teşkilatı kurularak Kozluçay adını almıştır. | Bu yerleşkenin ismine dair yaygın olmayan bir görüş ise şöyledir; Anadolu Selçuklu Devletinin dağılmasından sonra Hamitoğulları Hâkimiyetine girerek beyliğin kuzey sınırında yer alan Gelegermi bu ismini, komşu (kuzey) beylik olan Germiyanoğulları’nın etkisi ile (Germiyanları kasteden deyişlerden türetilen deyişlerden) aldığı da rivayetler arasındadır.
Güğüm
Su kaynatmak için kullanılan ibrik, semaver. Gönderen : Bay Mubariz
Gaykılmak
Arkaya yaslanmak, Lakayıtça yayılmak. (Şuna da bak gaykılıp duru)
Guğurdamak
Henüz konuşamayan bebek/çocukların uyanıkken kendi kendilerine anlamlı anlamsız ses çıkarması. Gönderen : Bay Mubariz
Gandavur
Ketum, acımasız, doğruluğa ikna olmayan. (Gandavur adam! gızını dilbe olana veemedi.) Gönderen : Bay Mubariz
Ganduz
Doymaz, kanmaz. Gönderen : Bay Mubariz
Gavara
Tartışma, dövüş Kavga, gürültü. (bazarcıla bi gavaraya dutuşdular, ayırcak oldukda şahit filan yazaala diye ellemedik, döndük köye) Gönderen : Bay Mubariz
Gakışlamak
İtelemek, ivme kazandırmak veya dürtmek ( gontağı çeviriyom almıyor, hadin şu moturu bi gakışlayın) Gönderen : Bay Mubariz
Gıymık
Çok küçük ağaç, odun vb. parçası. (Odun keserken elime gıymık battı.) Gönderen : Osman K
Govalaşmak
İki kişinin birinin arkasından konuşması, dedikodusunu yapması. (Yakaladım sizi! Beni govalaşıyordunuz dimi?) Gönderen : Osman K
Govalamak
Birini birine ispiyonlamak. (Allah var kimseyi govalamaz, ağzından laf çıkmaz, sağlam delikanlıdır.) Gönderen : Osman K
Gıymıcık
Küçücük. Gönderen : Osman K
Gıynaştırmak
Kapı ve pencereyi az açmak, aralamak.
Gaçılmak
Çekilmek. (Gaçıl, yolumda durma!)
Gök
1- Mavi. (Gök gözlünün nazarı çok değer derler.) 2- Yeşil, Yemyeşil. (Bu nohutlar daha gök.)
Gavilleşmek
Sözleşmek, anlaşmak, kabulleşmek, randevulaşmak. Gönderen : bay-mubariz
Gelinertesi
Gelin geldiğinin ertesi günü, gelini görmek için yapılan merasim. (Hediye, battaniye, bardak, tepsi, kap kacak vs. ardma işi yapılır.)
Gudümsüz
İşi yolunda gitmeyen, Uğursuz, Bereketsiz. (Sende Gudümsüz gibi bişisin arkadaş) Gönderen : bay-mubariz
Gıpti
Cimri, Pinti, Eli sıkı. (o gıptiye ne bakan sen, gel burdan al ne gada lazımısa) Gönderen : bay-mubariz
Gubarmak
Gururlanmak, Böbürlenmek, Diklenmek, Hümermek. Gönderen : bay-mubariz
Gazak
1-Kekliğin en iri ve yetişmiş hali. 2- Bir insandaki kurnazlık hali. (Gart gazak kendi konuşmaz, söylemesi için bir başkasına yol açar) Gönderen : bay-mubariz
Golaşmak
Dedikodusunu yapmak. (sizin günahınız az mı geldi de, onu bunu golaşıp durusunuz! yeter gari.) Gönderen : htc
Galgın
Evde kalmış kız.
Gırbiş
Aç susuz gezen, çok fazla yeyip içmeyen.
Gakrık
Gücüne gitmet
Zoruna gitmek, gönlü kırılmak, onuruna dokunmak. Gönderen : Bay Mubariz
Gak ocağı kör galasıca
Azarlar nitelikte karşıdakini (kişi veya hayvan) harekete geçirmeye/sakındırmaya yönelik (ciddi olmayan beddua) söylem. (Gak ocağı kör galasıca, nerden buldun da çıkardın bunu)
Gabir mevt
Kabir ölüsü gibi hissiz, acımasız, merhametsiz insanları anlatır. Gönderen : DY
Goma ettirmek
Doldurmak, fişeklemek, gaz vermek, suflelemek. Gönderen : Bay Mubariz
Gümüşün damlama gibi yapmak
Çok temiz yapmak, iyi temizlenmiş, pak olmuş. (Zülfiye davet gazanlarını gümüşün damlama gibi mi yaptın? - Şerife (Çalık gızı) Gönderen : Bay Mubariz
Gırf eylemek
Silip süpürmek, Yok etmek, Kökünü kazımak. (Kışla bağlara Domuz girmiş, üzümleri Gırf eylemiş) Gönderen : bay-mubariz
Gâvur Çin
Türkiye sınırları dışındaki bütün gayri müslim toplulukları ifade eder.
Gözünün kurdunu kırmak
Karşıdaki kişinin cesaretini kırmak
Guldur kışı
Kozluçay'da yaşanan olaydaki kış şiddetine benzer tipili kar yağışı
Gayıl olmak
Razı olmak Gönderen : htc